[Giải – Đáp] Nhựa có phân hủy không? 

“Nhựa có phân hủy không?” là câu hỏi được rất nhiều người dùng đặt ra. Bởi nhựa hiện đang là vật liệu quen thuộc trong cuộc sống của mỗi người. Chúng xuất hiện ở mọi nơi, từ gia đình đến trường học, doanh nghiệp… dưới nhiều dạng sản phẩm/đồ dùng khác nhau như túi, cốc, chai nhựa, đồ đựng mỹ phẩm bằng nhựa, đồ chơi nhựa… .

Các đồ dùng bằng nhựa này khi không được sử dụng và xử lý đúng cách, nó sẽ gây ảnh hưởng xấu tới sức khỏe và làm ô nhiễm môi trường nghiêm trọng. 

Cụ thể, theo báo cáo của chương trình Môi trường Liên hợp quốc (UNEP), mỗi năm có khoảng 13 triệu tấn rác thải nhựa đổ ra biển gây tổn thương cho hệ san hô và giết chết 1,5 triệu sinh vật biển, hàng nghìn loài sinh vật biển khác đứng trước nguy cơ tuyệt chủng. Ước tính thiệt hại mà hệ sinh thái phải gánh chịu là 13 tỷ USD mỗi năm. 

Để xử lý được rác thải nhựa, có một câu hỏi được đặt ra là “Nhựa có phân hủy không?”. 

Và câu trả lời là “Có”, tuy nhiên thời gian là rất lâu. Có thể lên đến hàng trăm, hàng ngàn năm, tùy theo từng loại nhựa khác nhau.

1. Nhựa truyền thống 

Nguyên liệu tạo ra sản phẩm nhựa truyền thống chúng ta thường dùng hiện nay ( PE, PP, PA, PET, …) là nguyên liệu gốc dầu mỏ. Mỗi loại nhựa truyền thống đều được tạo thành từ một đơn vị hóa học hữu cơ cơ bản như ethylene tạo ra PE hoặc propylene tạo ra PP. Các đơn vị hóa học này được lặp lại, nối kết với nhau theo chiều dọc thành một sợi dây dài. Hàng triệu sợi dài này quấn vào nhau như một đĩa mì ống và tạo thành các thứ đồ dùng bằng nhựa.

Vì thế, nhựa truyền thống cần một khoảng thời gian rất lâu từ vài trăm năm đến cả triệu năm để phân hủy, tùy vào độ dày, kích thước và tính chất nguyên liệu của sản phẩm. Hơn nữa, nó cũng cần có sự tác động của ánh sáng mặt trời. Cụ thể, thời gian phân hủy của một số sản phẩm làm từ nhựa như sau: 

• Ống hút, nắp chai là 100 – 500 năm
• Chai nước là 450 – 1000 năm
• Cốc ly xốp là 50 – 200 năm
• Quần áo là 100 – 200 năm
• Bỉm, tã lót là 250 – 500 năm
• Dây câu, lưới cước là 600 – 800 năm
• Chai chất tẩy rửa, túi nhựa là 500 – 1000 năm.

Trong thời gian ngắn, nhựa truyền thống chỉ phân rã thành các mảng nhỏ chứ không thể phân hủy ngay. Sự tác động của nhiệt, lực kéo chỉ có thể làm tách rời các búi sợi trong cấu trúc nhựa, phân tách các mảnh nhựa lớn thành các mảnh nhựa nhỏ hơn. Mà mỗi sợi nhựa lại được tạo thành từ hàng ngàn liên kết carbon – carbon – một loại liên kết mạnh nhất trong các liên kết hóa học. 

Không có một tác động nào, kể cả nhiệt hay áp lực có thể phá vỡ được loại liên kết này trong điều kiện thông thường. Vì thế, các mảnh nhựa này rất khó biến mất.

2. Nhựa sinh học (bioplastic) 

Ngày nay mọi người thường hay nghe nhắc tới nhựa sinh học và sản phẩm phân hủy sinh học trong công cuộc nỗ lực giảm thiểu việc sử dụng loại nhựa truyền thống. 

Tuy nhiên loại nhựa sinh học hiện nay cũng được chia thành 2 loại: nhựa sinh học không phân hủy sinh học và nhựa sinh học phân hủy sinh học. Và không phải loại nhựa sinh học nào cũng có thân thiện với môi trường và có thể thay thế nhựa truyền thống được. 

2.1 Nhựa sinh học không phân hủy sinh học

Nhựa sinh học không phân hủy sinh học cũng được làm từ các vật liệu nhựa PE, PP, PET… giống nhựa truyền thống. Nhưng điểm khác biệt là các PE, PP, PET này được làm thành từ các nguyên liệu tái tạo như tinh bột, đường, cellulose… 

Cụ thể, một quy trình tạo ra nhựa sinh học không phân hủy này là: 

• Tinh bột được lên men thành Ethanol.
• Ethanol được thủy phân thành Ethylene.
• Ethylene được trùng hợp thành nhựa PE.

Và chính vì thế thời gian phân hủy của các sản phẩm làm từ vật liệu này là rất lâu, tương đương với nhựa truyền thống. Có nghĩa là mất tới hàng trăm năm cho đến hàng triệu năm. 

Vì thế, các sản phẩm làm từ nhựa sinh học không phân hủy sinh học mặc dù có nguồn gốc từ nguyên liệu tái tạo cũng vẫn sẽ mang đến nhiều tác hại cho môi trường như nhựa gốc dầu mỏ.

2.2 Nhựa sinh học phân hủy sinh học (Biodegradable bioplastic)

Nhựa sinh học phân hủy sinh học cũng được làm từ thực vật như bột ngô, củ sắn, bột gạo, mía đường, tinh bột khoai tây… . Nhưng khác với nhựa truyền thống, đây là các loại nhựa có khả năng phân hủy sinh học vì thế thời gian phân hủy của loại nhựa sinh học này nhanh hơn nhiều.

Nhựa sinh học phân hủy sinh học được tạo thành từ các đơn vị hóa học lặp đi lặp lại nhưng được nối bằng liên kết ester hoặc amide. Đây là các liên kết carbon-oxygen có thể bị thủy phân, khác với liên kết carbon-carbon.

Ngoài ra, các loại nhựa này được tạo thành từ các thành phần dễ bị phân hủy bởi vi sinh vật tấn công, chia tách thành các mảnh nhỏ và bị phân hủy hoàn toàn. 

Trong thời gian khoảng vài tháng cho đến vài năm ở điều kiện thích hợp, loại nhựa sinh học này có thể phân hủy thành CO2, nước, hợp chất vô cơ, mùn dưới tác dụng của vi sinh vật…  

Có thể nói, đây là loại nhựa rất thân thiện với môi trường và an toàn cho người sử dụng. Là người tiêu dùng thông minh và có ý thức bảo vệ môi trường, bạn nên sử dụng các sản phẩm có nguồn gốc sinh học làm từ vật liệu này.

Hiện nay, trong số sản phẩm có nguồn gốc sinh học thì sản phẩm sinh học phân hủy hoàn toàn của AnEco là một trong những dòng sản phẩm nổi bật. Sản phẩm sinh học phân hủy hoàn toàn của AnEco có chứa các vật liệu nguồn gốc từ tinh bột ngô và có thể phân hủy hoàn toàn trong vòng 6 tháng – 1 năm trong điều kiện ủ công nghiệp hoặc chôn lấp tự nhiên. 

Hơn nữa, các sản phẩm sinh học phân hủy hoàn toàn của AnEco rất đa dạng, đáp ứng nhiều nhu cầu của cuộc sống hằng ngày như túi, dao, thìa, nĩa, ống hút, cốc giấy, găng tay… .

3. Nhựa phân rã oxo (Oxo-degradable plastic)

Nhựa phân rã oxo là loại nhựa vẫn làm từ nguyên liệu gốc dầu mỏ truyền thống, được trộn thêm phụ gia đặc biệt như Alta, Chitosan, hay D2W để bắt nó phải phân rã. Chất phụ gia này có tác dụng làm cho kết cấu của nhựa yếu đi và phân hủy nhanh hơn. Công thức để làm nên loại nhựa này là nhựa truyền thống (PE/PP) + phụ gia. 

Tuy phân hủy nhanh hơn nhưng loại nhựa này thường phân rã thành những mảnh nhỏ li ti mà mắt thường không nhìn thấy. Chỉ một phần nhỏ nhựa phân rã-oxo được phân hủy dưới tác động của xúc tác, ánh sáng và nhiệt độ. Phần còn lại chủ yếu phân rã thành hạt vi nhựa không phân hủy. 

Vì thế, có thể nói các sản phẩm làm từ nhựa phân rã cũng không đến những lợi ích tốt cho môi trường và sức khỏe con người cũng như sinh vật.

Với những thông tin chi tiết trên, chắc hẳn đã giúp bạn giải đáp câu hỏi nhựa có phân hủy không rồi. Và câu trả lời là nhựa hoàn toàn có thể phân hủy nhưng thời gian phân hủy còn phụ thuộc vào từng loại nhựa khác nhau.

Xem thêm: Thời gian phân hủy của nhựa

Và để bảo vệ môi trường, đảm bảo an toàn cho người sử dụng, trong các loại nhựa trên bạn nên sử dụng nhựa sinh học phân hủy sinh học và các sản phẩm làm từ loại nhựa này như sản phẩm sinh học phân hủy hoàn toàn của AnEco.

Hiện nay, các sản phẩm của AnEco đã được bày bán trên khắp các siêu thị trên toàn quốc như Vinmart, Lotte Mart, Big C, Co.op  Mart, Aeon Mall,…; quán cafe Laika, Soc&Brothers; cửa hàng tiện lợi Circle K và được bán online trên các trang thương mại điện tử như Adayroi.com, Lazada, Shopee… . Để biết thêm chi tiết về sản phẩm của AnEco, mời bạn truy cập vào:

• Website AnEco: https://aneco.com.vn/ 
• Facebook AnEco: https://www.facebook.com/sanphamsinhhocphht.aneco/ 
• Hoặc gọi điện tới số điện thoại: 02432 669 600